پیگمنت صدفی | افزایش ارزش در انواع چاپ

به منظور رقابتی ماندن در بازار نشر، ارائه دهندگان خدمات چاپ تلاش می کنند محصولاتی ارائه دهند که از نظر تاثیرگذار باشد. پیگمنتهای صدفی با تلالو و خصلت گونیوکرومیسم (رنگین کمانی) این نیاز را برطرف می کنند. پیگمنت صدفی شامل ورقه های نازک از جنس میکا هستند که توسط یک لایه اکسید فلزی احاطه شده اند. نور در اثر برخورد به این لایه ها منعکس شده و درخشش خاصی را ایجاد می کنند.

با ترکیب اکسیدهای فلزی مختلف و رسوب آنها روی صفحات میکا پیگمنتهای فلزی در رنگهای مختلف تولید می شوند. معروفترین اکسیدهای فلزی مورد استفاده اکسید آهن و اکسید تیتانیوم می باشند که ضریب شکست نور بالا داشته و درخشندگی خاصی ایجاد می کنند.

کاربرد پیگمنتهای صدفی خیلی گسترده است. در رنگرزی پارچه، پوشش وسایل فلزی، چوبی، منسوجات، کاغذ کادو، وسایل نقلیه، صنعت پلاستیک، تبلیغات، محصولات آرایشی و … مورد استفاده هستند. همینطور در تولید چرم و چرم مصنوعی PU/PVC نیز کاربرد گسترده دارند.

ظاهر یک پیگمنت صدفی به زاویه دید ما بستگی دارد. یعنی از هر طرف که به آن نگاه کنیم رنگهای متفاوتی خواهیم دید.

ویژگی ها

• با انواع مرکب چاپ و پوشش ها ترکیب می شوند.
• فاقد بو و مزه هستند، مهاجرت ندارند، سمی نیستند، بنابراین برای بسته بندی مواد غذایی کاربرد دارند.
• جزو پیگمنتهای معدنی سازگار با محیط زیست محسوب می شوند.
• چون شفاف و نیمه شفاف هستند می توان آن را روی انواع پس زمینه ها اعمال نمود.
• مقدار فلزات سنگین در آنها کم است.
• در آب و حلالهای آلی نامحلول و مقاوم هستند.
• از نظر شیمیایی خنثی هستند و با محلولهای اسیدی و بازی واکنش نمی دهند.
• بین 400 تا 800 درجه سانتیگراد مقاومت حرارتی دارند.
• مقاومت نوری بالا دارند و در محیط بیرونی قابل استفاده هستند.

پیگمنت صدفی بطور گستروه در چاپ گراور، فلکسو، اسکرین و سایر سیستمهای چاپ بکار می رود. پیگمنتهای صدفی علاوه بر آنکه رنگ اصلی را نشان می دهند می توانند به آن جلوه متالیک و رنگین کمانی بدهند. می توان پیگمنت صدفی را با هر رنگی ترکیب نمود. رنگ چاپی زیرین کاملا روی چاپ صدفی تاثیر گذار است. ذرات پیگمنت صدفی تقریبا نیمه شفاف بوده و مقداری از نور را به سطح زیرین انتقال می دهند. در شکل زیر مشاهده می کنید که یک پیگمنت صدفی ثابت (Iriodin® 221 Rutil Feinblau) روی رنگهای متفاوت چگونه دیده می شود:

A) Black   B) White   C) Cyan   D) Magenta   E) Yellow

دیسپرسیون پیگمنتهای صدفی بدلیل ساختار ورقه ای آنها آسان است. حتی با هم زدن آرام در یک مرکب با ویسکوزیته پایین براحتی پراکنده می شوند. این پیگمنتها را می توان به تنهایی و یا در ترکیب با سایر رنگدانه های مرسوم بکار برد. برای پیشگیری از تخریب ساختار لایه لایه و افت کیفیت رنگ همواره در ساخت مرکب، پیگمنت صدفی را در مراحل پایانی اضافه می کنند. روشهای اختلاط با انرژی برشی زیاد مثل آسیاب های ساچمه ای و سه غلطکی و حتی میکسر با سرعت بالا برای ساخت مرکبهای صدفی مناسب نیستند. با وجود آنکه دیسپرس پیگمنت صدفی آسان است ولی باید تاثیر قطبیت محیط و نوع حلال بر روی آنها را درنظر گرفت. هنگام مخلوط کردن باید زمان و سرعت همزن در هر سری تولید ثابت باشد. چون در رنگ محصول نهایی اثر خواهد گذاشت. استفاده از پرکن ها باید به حداقل برسد چون شکست نور را افزایش داده و بر کیفیت چاپ صدفی اثر منفی می گذارد.

پیگمنت صدفی در چاپ اسکرین

پیگمنتهای صدفی برای چاپ اسکرین بسیار مناسب هستند. مش مناسب شابلون باید 1.5 ت 2.5 برابر اندازه ذرات پیگمنت صدفی باشند. برای مخلوط کردن پیگمنت توصیه می شود ابتدا پیگمنت صدفی را در یک حلال خیسانده و سپس در مرکب مخلوط نمایند. در چاپ اسکرین قشر فیلم ضخیم است. ساختار ویژه پیگمنت صدفی باعث می شود پرش حلال به تاخیر افتاده و مرکب دیرتر خشک شود.

بیشترین کاربرد پیگمنت صدفی در چاپ اسکرین، چاپ روی منسوجات است و بیشتر از مرکب نوع پایه آب استفاده می شود. پیگمنتهای صدفی در محیط آبی و الکلی کاملا پایدار هستند. در برابر حرارت، حلال ها و مواد شیمیایی مقاوم بوده و بنابراین طول عمر بالا دارند. امکان خشک شویی و سنگ شویی روی پارچه های چاپ شده با مرکب صدفی وجود دارد.

پیگمنت صدفی در چاپ فلکسو

مرکب فلکسو گرافی جزد مایعات با ویسکوزیته پایین دسته بندی می شود. می تواند پایه آب، حلال آلی و یا یووی باشد. پیگمنت صدفی در هر سه نوع قابل استفاده است. منتها برای از دست نرفتن اثر پیگمنت با از رزین های هرچه شفاف تر استفاده نمود. باید دقت شود که قدرت رنگی زیاد مرکب می تواند اثر پیگمنت صدفی افزئده شده را کاهش دهد. بنابراین همواره درصد پیگمنت صدفی خیلی بیشتر از پیگمنت معمولی خواهد بود. مقدار پیگمنت صدفی بین 15 تا 30 درصد وزنی مرکب می باشد. در اینجا هم بهتر است ابتدا پیگمنت را در حلال مرکب (حدود 30 درصد) خیس کرده و سپس اضافه نمایند.

ویسکوزیته مرکب عموما با سطح چاپ، سرعت چاپ و شرایط خشک شدن تعیین می شود. بطور مثال در چاپ فلکسو پایه آب روی کاغذ پوشش دار یا پلاستیک ویسکوزیته 40 تا 60 ثانیه با فورد کاپ 4 می باشد، ولی برای چاپ روی کارتن 25 تا 35 ثانیه مناسب است. این مقادیر بیشتر از مرکب معمولی است. زیرا افزایش ضخامت فیلم چاپی به بهبود اثر صدفی کمک می کند. همچنین بهتر است که عمق سل های آنیلوکی بیشتر در نظر گرفته شود. نوع رزین و میزان حساسیت آن به نور در کیفت مرکب نهایی موثر است. همینطور نوع آنیلوکس از اهمیت زیادی برخوردار است. تجربه نشان داده که نوع پرسلن حکاکای شده با لیزر بهترین انتخاب برای چاپ مرکب صدفی می باشد. اندازه لاین های آنیلوکس یه اندازه ذرات پیگمنت بستگی دارد. هرچه ذرات ریز تر باشد لاین اسکرین بالاتر خواهد بود. همینطور کلیشه فتوپلیمر با کمترین کشش سطحی بهترین نتیجه را بدست می دهد.

پیگمنت صدفی در چاپ گراور

در چاپ گراور نیز مرکب ویسکوزیته پایین دارد. چه در نوع پایه آب و چه پایه حلال با انتخاب یک رزین شفاف می توان از پیگمنت صدفی استفاده نمود. مرکب صدفی با هرنوع سیلندر قابل چاپ است ولی اگر زاویه پذیرش مرکب حداقل 120 درجه و حجم مرکب بیشتر باشد نتیجه بهتری حاصل می شود. یکنواختی سطح چاپنیز در بهبود اثر صدفی موثر است.

پیگمنت صدفی در چاپ افست

مرکب افست جزء مرکبهای خمیری محسوب شده و ویسکوزیته بالایی دارد که کار را برای دیسپرس کردن پیگمنت صدفی مشکل می کند. همینطور قشر نازک فیلم چاپی افست معضل دوم است. بدین منظور نوع خاصی از مرکب افست طراحی شده است که کمی ویسکوزیته پایین تر دارد. مقدار مرکب باید تا حد امکان بالا گرفته شود تا قشر چاپی بیشتر باشد. حتی گاهی از چاپ اسکرین بعنوان روش مکمل روی افست استفاده می شود. مرکبدان باید 3 تا 4 برابر مرکب معمولی پر شود. شیر مرکب بیشتر از حالت عادی باز شده و پس از حصول خصلت صدفی مناسب، اپراتور اقدام به کاهش مرکب می کند تا جاییکه کیفیت چاپ صدفی افول نکند. بدلیل کم بودن قشر چاپ یکنواخت بودن سطح چاپی اهمیت بیشتری پیدا می کند. در چاپ افست از پیگمنتهای صدفی ریزتر استفاده شده و ذرات درشت تر از 25 میکرون قابلیت انتقال و چاپ ندارند. چاپ رنگها افست بصورت خیس روی خیس صورت می گیرد که روش مناسبی برای مرکب صدفی نیست. زیرا امکان دارد که لایه های مرکب بهم چسبیده اثر صدفی را کاهش داده یا از بین ببرند. پس هر مرحله  فقط یک رنگ صدفی باید چاپ شود.

چاپ صدفی هیچ تداخلی با مراحل پس از چاپ اعم از لمینیت، ورنی زنی، برجسته سازی و …. ندارد.

پیگمنت صدفی در چاپ دیجیتال

در چاپ جوهر افشان اندازه ذرات پیگمنت باید 50 تا 100 برابر کوچکتر از قطر دهانه نازل باشد. در حال حاضر پیگمنت صدفی با این اندازه در بازار موجود نیست. بنابراین پیگمنتهای صدفی هنوز در مقیاس صنعتی برای چاپ دیجیتال مورد استفاده قرار نگرفته اند.

برای چاپ یووی می توان از این پیگمنتها استفاده کرده و جلوه سه بعدی ایجاد نمود. ابتدا مرکب یووی چاپ و خشک می شود. سپس یک لایه مرکب صدفی روی آن چاپ و بکمک پرس برجسته شکل سه یعدی به آن می دهند.

در ورنی روکار یووی و پایه آب نیز پیگمنت صدفی را تا 30 درصد اضافه و مورد استفاده قرار می دهند.